Аугаа хүн өөрөө төрчихдөггүй. Түүнийг ойр орчных нь төрүүлдэг гэдэг. Тэгвэл “Олд Траффорд”-ын амьд домог Сэр Алекс Фергюсоныг “төрүүлсэн” хүмүүс бол Эдвардс, Эдельсон, Уоткинс, Чарльтон дөрөв юм. Төрүүлсэн гэдэг нь Шотландын даруухан “Абердин” багийг удирдан алдарт “Реал Мадрид”-ыг хамраар нь газар хатгуулсан Алекс Фергюсоныг багтаа урих санаа дээрх дөрвөн хүнд төржээ. Тэд дөрвүүлээ хэлэлцээд Алексийг “бугуйлдсан” нь дээр гэж үзсэн юм.
Багийн ерөнхийлөгч Мартин Эдвардс, тухайн үеийн захирлууд болох Мариус Уоткинс, Майк Эдельсон, сэр Бобби Чарльтон гуравтай 1986 оны арваннэгдүгээр сард уулзан, Рон Аткинсоныг хэнээр орлуулж болохыг зөвлөлджээ. Тэгээд 44 настай Алекс Фергюсоныг “Абердин”-аас авчрахаар болсон байна. Эдгээр дөрвөн эрхэм The Daily Mail-ийн сэтгүүлч Мэтт Лоутонд Сэр Алексийг “бугуйлдсан” түүхийг хүүрнэсэн байна. Энэ түүхийг танд хөрвүүлэн хүргэе.
Лоутон: Саутхемптоноос буцах үед буюу 1986 оны арваннэгдүгээр 4-нд бүх үйл явдал эхэлсэн гэж дуулсан юм байна?
Эдвардс: Тийм ээ. Тэр өдөр бид Лигийн цомд 4:1-ээр хожигдсон юм. Миний санаж буйгаар залуухан Ли Тиссье манай хаалганд дубль хийсэн юмдаг. Аварга шалгаруулах тэмцээнд тэгэхэд бид 19 дүгээр байрт явж байлаа. Тийм болохоор энэ хожигдол их таагүй туссан л даа. Өмнөх улирлын төгсгөлд Рон ажлаа өгөхийг хүссэн юм. Хэдийгээр бид гараагаа гайгүй эхэлсэн ч төгсгөл их муу хийсэн байлаа. Ингээд шинэ улирал эхэлтэл Роныг тэсч, ажиллаач гэж ятгасан юм. Гэвч улирал эхлээд нөхцөл байдал дээрдээгүй тул Роныг явуулахаас өөр аргагүй болсныг ойлгосон. Рон бидэнд их таалагдаж байсан болохоор түүнийг явуулах амаргүй л байсан. Түүнийг удирдаж байхад манай баг дөрөвдүгээр байраас огт буугаагүй. Тэгээд ч Рон их сайн хүн л дээ.
Эдельсон: Мартин дасгалжуулагчаа солих цаг болсон гэж үзсэн. Тэгээд бид Роныг орлож болохоор хүмүүсийн нэрсийг гаргаж эхэлсэн юм. Гэтэл ердөө хоёр л хүн байлаа. Энэ нь Фергюсон, Венейблс нар. Фергюсон “Абердин”-тай гаргасан амжилтаараа анхаарал татсан бол Венейблс “Барселона”-г Европын аваргуудын цомын шигшээ тоглолт хүргэж, өмнөх улиралд Испанийн аварга болгосон байв.
Уоткинс: Марк Хьюз яг тухайн үед “Барселона”-д очсон юм. Тиймээс Венейблстэй уулзаж ярилцах сайхан далим байсан хэрэг.
Эдвардс: Гэхдээ тэгэхэд л бид Алекс илүү хэрэгтэйг ойлгож байсан. Үнэндээ Венейблсээс бид түргэн хугацаанд татгалзсан л даа. Алекс Шотланд дахь хоёрхон багийн ноёрхлыг нурааснаас гадна Цомтой багуудын цомын тэмцээнд Мадридын “Реал”-ыг шигшээ тоглолтод хожиж, түрүүлсэн байлаа. Тэгээд ч бид Гордон Страчаныг худалдан авах үеэрээ түүнтэй уулзахад их таалагдсан байсан.
Эдельсон: Мөн тухайн үед Шотландын хөлбөмбөг, багууд их хүчтэй байсныг санахад илүүдэхгүй. Английн багуудтай эн тэнцүү л байсан шүү. Нэг удаа Алекстай ярилцахдаа Ронд бидний төлж байснаас илүү цалинг “Абердин” түүнд төлдгийг олж мэдсэн юм. Алексийн туслах дасгалжуулагч Арчи Нокс бидний Ронд төлж байсан шиг хэмжээний цалин авч байсан болов уу.
Эдвардс: Хамгийн гол нь бид Алексийг хэн бэ гэдгийг мэдэж байсан юм. Рэй Уилкинсийг “Милан” руу явахад бид түүний оронд Гордон Страчаныг авахаар төлөвлөсөн байлаа. Гэтэл яг авах болоход асуудал үүссэн. Учир нь Страчан олон багтай урьдчилсан яриа хэлэлцээр хийчихснээс гадна “Кельн”-тэй бүр гэрээгээ үзэглэчихсэн байсан. Гэхдээ манай багийн тавьсан санал “Абердин”-д илүү ашигтай байсан болоод тэрүү Алекс тусалсан юм. Тэгэхэд л түүнтэй ярилцаж, ажиллахад их таатай сэтгэгдэл төрсөн.
Чарльтон: Би түүнтэй 1986 оны Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн дээр таарсан байлаа. Тухайн үед ВВС-д ажиллаж байсан тул Уругвайтай хийх тоглолтынх нь өмнө Шотландын шигшээгийн бэлтгэл дээр очсон юм. Тэр намайг хараад мэндлэхээр ирсэн. Ингээд минут гаруйхан ярилцсаны дараагаар дажгүй залуу шиг санагдсан. Үүнээс өмнө Цомтой багуудын цомын тэмцээний үеэр багийг хэрхэн тоглохыг харсан байлаа. Талбайн хажуугаас багаа хэрхэн удирдаж буй нь их сэтгэгдэл төрүүлсэн. Мөн би нэлээн их ажилтай Абердинд очиж, хэд хоносон юм. Тэгтэл хөгжөөн дэмжигчид сандралдаж, “Та манай дасгалжуулагчийг бугуйлдах гээгүй биз” гэж асууж билээ. Алекс нутгийн хөгжөөн дэмжигчдэд үнэхээр их таалагдсан нь сэтгэгдэл эрхгүй төрүүлсэн.
Лоутон: Саутхемптоноос наашаа ниссэн тэр үе рүү эргэн орьё. Дараа нь юу болсон бэ?
Уоткинс: Маргааш өглөө нь би Мартинтай уулзаж, дасгалжуулагчаа солих эсэх талаар ярилцсан. Гэтэл гэнэт Бобби ороод ирлээ. Ингээд гурвуулаа Майкийг нэмж дуудахаар болсон доо.
Эдвардс: Алекс илүү тохиромжтой сонголт гэдэг дээр бид санал нийлж байлаа. Бидний айж байсан ганц зүйл бол Роныг 1981 онд томилоход тохиолдсон шиг юм гарахвий гэж болгоомжилсон. Тэгэхэд бид Лоури Макменеми, Бобби Робсон, Рон Сэндерс нарыг эхэндээ онцлоод Рон Аткинсоныг хамгийн сүүлийн сонголтоо гэж тооцсон юм. Гэтэл Лоури эхэндээ зөвшөөрснөө дараа нь татгалзчихсан. Эхнэр нь л хойд нутаг руу зүглэх дургүй байсан болов уу. Харин Бобби Робсон, Рон Сэндерс хоёр үнэндээ томоохон ялалт байгуулж үзээгүй мэргэжилтнүүд байлаа.
Ер нь тэр түүхийг давтахгүйн тулд бид “Абердин”-ы удирдлагатай ярилцахаас өмнө Алексийн манай багт ирэхийг хүсч буй эсэхийг мэдэх нь зөв гэж үзсэн. Роныг авахаар сонирхож эхлэхэд ч Берт Милличипийн “Вест Бромвич”-тэй гэрээтэй байсан нь бидэнд бас сургамж, туршлага болсон байлаа. Тухайн үед асуудлыг одоогийнхоос өөрөөр шийддэг байж дээ. Бие төлөөлөгч гэж байхгүй. Тэгэхээр сонирхож буй хүнтэйгээ шууд харилцахад нэлээн төвөгтэй. Бас гар утас гэж байсангүй. Тиймээс бид “Питтодри” руу залгаж Алекстай шууд л ярихаас өөр аргагүй болсон юм.
Эдельсон: Эхэндээ түүнд бидний санал сонирхолтой санагдах эсэхийг л мэдэх нь чухал байлаа. Түүнтэй утсаар ярилцаад тэр оройдоо уулзахаар тохирсон. Үнэндээ эхэндээ бид асуудлыг тийм хурдан шийдчихье гэж бодоогүй л дээ.
Эдвардс: “Юнайтед”-ын төлөөлөгчид “Абердин” руу шууд утасдаад Фергюсонтой ярилцахыг хүсч болохгүй гэдгийг би сануулсан. Тэгтэл Гордон Страчаны санхүүгийн асуудал эрхэлсэн Алан Гордон болж шотланд аялгаар яриад үзье Майк санаа гаргасан.
Эдельсон: Утсаар залгаад өөрийгөө Алан Гордон гэж худлаа танилцуултал нарийн бичиг нь баахан хувийн асуултаар булж, миний эхнэрийн ажил төрлийн талаар хүртэл хөөрөлдөхийг хүссэн нь их эвгүй санагдсан. Энэ гурав ч яахав, намайг шоолоод шалан дээр бүр татаад уначихсан. Ингээд эцэстээ нэг юм Алекстай холбож өглөө. Би хэн болохоо хурдхан ойлгуулаад, Мартинд утсаа өгч билээ.
Эдвардс: Утсаар бага зэрэг ярилцсаны эцэст тэр бидэнд тохиролцож болох тухай хэлсэн. Ингээд тэр оройдоо Алексийн эхнэрийн дүүгийн гэрт уулзахаар товлосон юм.
Эдельсон: Миний машинд л утас байсан болохоор би жолоо барьсан. Алекст утас байгаагүй тул машиныхаа дугаарыг мэдэлцээд уулзахаар болж билээ. Хамильтоны М74 замын авто зогсоолд шөнө очих болохоор машиныхаа дугаараар л танихаас өөр аргагүй. Харилцан нэг нэг рүүгээ гэрэл тусгасны эцэст Мартин Алексийн машинд үсэрч ороод бид араас нь дагасан.
Уоткинс: Эхнэрийнх нь дүү охин бидэнд ширээ засч өгсний дараагаар цалингаас нь авахуулаад олон зүйлийг ярилцахаар суусан юм. Тэр өөрийнхөө шаардлагыг шууд тавихыг эрмэлзээгүй. Тиймээс бид янз бүрийн болзол, шаардлага гэх мэт зүйл яриагүй өнгөрсөн. Бид зүгээр л тэр “Абердин”-аас хэдийг авдаг байсныг л мэдээд өнгөрсөн.
Эдвардс: Энэ яг хэлэлцээр ч биш байсан. Мөн түүнийг хурдан дүгнэе гэж бодоогүй юм. Бид түүнийг сайн мэддэг, бидэнд хэрэгтэй гэдгийг мэдэж байлаа. Бидний саналыг хүлээж авах эсэхийг мэдэх л чухал байсан. Дик Дональд тун сайн хүн болохоор өөрийг нь өөр баг руу явуулна гэж Алекс итгэлтэй хэлсэн. Ер нь Дик Алексийг хэзээ нэгэн цагт ямар нэгэн баг руу явах болвол зөвхөн “Манчестер Юнайтед”-д л очихыг зөвшөөрнө гэж ярилцсан шиг билээ.
Уоткинс: Тэгээд ч Дикийн хүү Ян Дональд “Манчестер Юнайтед”-ын төлөө тоглож байсан юм билээ.
Эдвардс: Маргааш нь Алекс Диктэй уулзахаар очиход би байсан. Ямар ч асуудал гарахгүй гэдгийг мэдэж байсан болохоор гэрээний нөхцөлөө л тогтох үлдсэн юм.
Эдельсон: Би Глазгод ресторан ажиллуулдаг байсан юм л даа. Харин Дик зочид буудал ажиллуулдаг байсан.
Эдвардс: Мөн Алекс надад Дикийг цагтаа бүжгийн аварга байсныг сануулж өгсөн юм.
Лоутон: Өнөөдөр Мартин багийнхаа хүндэт ерөнхийлөгчийн өргөмжлөлтэй. Харин та гурав захирлуудын зөвлөлд өдий хүртэл ажилласаар байна. Энэ олон жилийн хугацаанд гаргасан шийдвэрүүдээс Фергюсоныг томилсон нь хамгийн чухал нь байсан гэж хэлж болох уу?
Чарльтон: Энэ бол манай багийн түүхэнд дэх хамгийн зөв шийдвэр гэж би үздэг. Мартин өмнө нь дасгалжуулагчдыг томилж байсан бол бид гурвын хувьд анхны томилгоо маань болсон. Би хариуцлагаа сайтар мэдэрч байсан болохоор Алексийг дасгалжуулагчаар сонгосноосоо хойш хэдэн хоногийн турш нойр хулжаад, унтаж чадаагүй. Тэгэхэд бид ийм амжилттай эрин эхэлнэ гэж зүүдлээ ч үгүй дээ.
Эдвардс: Одоо эргээд харахад бидний гаргасан шийдвэр жигтэйхэн мэргэн санагдаж буй биз. Харин тухайн үед ийм амжилтад хүргэнэ гэж төсөөлөө ч үгүй. 25 жилд 37 цом, 19 жилийн дотор 12 удаа түрүүлнэ гэдэг… Үнэхээр гайхалтай. Тэгээд бас манай багт ямар хөлбөмбөгчид тоглож байв аа. Эрик Кантона, Петер Шмиейхель гээд л… Тэд багийн хувь заяанд их нөлөө үзүүлсэн шүү. Энэ бол Алексийн гавьяа.
Лоутон: “Абердин”-ыг амжилтад хүргэснээс гадна Алексийн өөр юу нь та бүхний анхаарлыг татсан бэ?
Эдвардс: Их чанга, хүчтэй дасгалжуулагчийн хувиар алдаршсан нь. Түүнтэй уулзахдаа бид багийнхаа хөлбөмбөгчдийн согтууруулах ундааны асуудлыг огт ярилцаагүй. Харин ажилдаа орсны дараагаар тэр багийн зарим тоглогчид хэмжээнээсээ хэтрүүлж уудгийг олж мэдсэн. Алекс хөлбөмбөгчдийн биеийн бэлтгэлд маш өндөр шаардлага тавьж эхэлсэн. Бас их хатуу чанга зан авираараа зартай байлаа. Гордон Страчан л гэхэд түүний гар дор байсны хувьд их зүйл сурсан даа. Тэр багийг удирдаж эхэлмэгцээ сахилга бат тогтоож, хөлбөмбөгчдийг хүзүү толгойдоо илүү үс унжуулж явахгүй байхыг хүртэл сануулж, ойлгуулсан.
Уоткинс: Алекс тун амжилттай одтой дасгалжуулагчийн нэр төртэйгээр багт ирсэн. Энэ нь хувцас солих өрөөнд багийг бүрэн удирдахад их нөлөө үзүүлсэн. “Абердин”-ыг амжилтад хүргэснээс гадна Мексик дэх дэлхийн аваргад Шотландын шигшээ удирдсан нь нэр хүндийг нь улам өргөсөн байлаа.
Эдвардс: Тэр бүхнийг шууд өөрчлөх гэж зүтгэлгүй тоглогч болгонд боломж олгоно гэдгээ хэлсэн. Харин дараа улиралд нь Вид Андерсон, Брайан Макллер хоёрыг авчирсан. Ингэснээр баг доторхи өөрчлөлтийг аяндаа эхлүүлсэн юм. Багт ирсэн даруйдаа хийсэн хамгийн чухал ажил бол залуучуудын багийг шинэчилсэн явдал. Нутгийн шилдэг залуусыг “Манчестер Сити”-гийнхэн биднээс урьтаж авчихаад байгааг мэдмэгцээ цаг алдалгүй ажиллаж эхэлсэн.
Залуустай ажиллаж чадсан нь амжилтын гол үндэс. Яагаад түүнийг халалгүй харзнасан юм бэ? гэж олон хүн асуудаг. Энэ асуултын хариулт их амархан. Тэр өсвөр залуучуудтай гайхалтай ажиллаж, шинэ залуу тоглогчдыг олж чадаж байсан болохоор амжилт аяндаа ирнэ гэдгийг бид мэдэрсэн юм. Манай багийн ирээдүй зөв тийшээ явж буйг бид олж харж эхэлсэн. Түүнийг халах эсэх тухай ярилцах гэж бид нэг ч удаа хурал зарлаж үзээгүй. Халах тухай бид хоорондоо ярилцаж ч байгаагүй.
Чарльтон: Багийн удирдлага нөхцөл байдалд их тогтвортой, суурьтай хандсан нь түүнд аз дайрсан хэрэг байлаа. Үнэндээ бид түүнд хэзээ ч эргэлзэж байгаагүй. Үүнд итгэх хэцүү ч гэсэн үнэн л энэ. Тэр ажлаа авснаас хойш хэдхэн хоноод захирлын зөвлөлийнхнийг багийнхаа бэлтгэлийн дараагаар хувцас солих өрөөнд урьж билээ. Урьд хожид ийм явдал дуулдаагүй л дээ. Ер нь тэр өөрийгөө боддоггүй хүн. Үргэлж багийнхаа хөлбөмбөгчдөө л боддог. Тэгээд ч тэднийгээ дэндүү сайн мэддэг. Мөн хөлбөмбөгчдийн нөөц бололцоог гайхалтай олж хардаг. Ялангуяа залуу хөлбөмбөгчдийг дэндүү сайн таньдаг.
Эдельсон: Алекс бүх хүнтэй их сайхан харилцдаг. Талбай услагчаас авахуулаад нарийн бичгийн дарга хүртэл бүгдтэй нь элэгсэг ханддаг.
Лоутон: Та нар ядаж нэг удаа ч болов түүнийг алдах дөхсөн тохиолдол бий юу?
Эдвардс: Миний бодлоор Алекс үргэлж өөрийгөө хамгийн сайхан ажлыг хийж байна гэж боддог байх. Мэдээж, түүнд өөр багаас санал ирж байсныг бид мэднэ. Нэг удаа Английн шигшээгийн ахлах дасгалжуулагчаар ажиллаач гэсэн санал ирж л байсан. Тухайн үед ятгуулахаар Жимми Армфилдыг түүн рүү илгээсэн байх шүү.
Эдельсон: Тийм ээ, тэгсэн. Тэгэхэд ч Английн хөлбөмбөгийн холбоо бидэн рүү “Их бууны анги”-аа илгээсэн л дээ. Гэхдээ Алекс бидэнтэй л үлдсэн юм даа.
news1.mn Р.Гэгээ
